30 NĂM LIÊN XÔ SỤP ĐỔ VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM: Đỉnh cao lao dốc “tự diễn biến” , “tự chuyển hóa”
Năm 1986, khi Việt Nam bắt đầu đổi mới cũng là lúc Liên Xô sau khi Gorbachev lên nắm quyền bắt đầu tích cực “cải tổ”. Cùng năm ấy, tại Liên Xô từng xuất bản cuốn sách CIA chống lại Liên Xô với số lượng vô cùng lớn. Hay như cuốn sách “Thách thức thế kỷ” và được chuyển thể thành phim với những lời cảnh báo vang đi toàn quốc: “Nhân vật Lonox vạch ra chương trình phá hoại và tiêu diệt đất nước chúng ta, đưa đất nước chúng ta vào cảnh hỗn loạn”.
Nhưng phim và sách không thay đổi được cuộc đời. Ít ai ngờ Lonox giữa đời thường lại nằm ở tận giới chóp bu và dẫn đường cho sự chệch hướng chính trị từ rất sớm.
Tháng 11 năm 1987, càng gần đến ngày kỷ niệm 70 năm cách mạng tháng Mười, Bộ Chính trị và Tổng Bí thư Gorbachev càng có nhiều “đổi mới”. Thay vì ca ngợi Lê nin và cuộc cách mạng vĩ đại, họ khuyến khích xét lại những câu chuyện sau khi Lê nin từ trần, những cuộc “đàn áp”, cho phép “điều tra và khôi phục danh dự” cho “những người đã chịu đau khổ”…Báo cáo của Gorbachev tại sự kiện này đã bật đèn xanh cho cuộc tự diễn biến, cơ hội xét lại. Toàn Đảng đã bị đánh lừa bởi những khẩu hiệu hào nhoáng như “Tôi không thể từ bỏ nguyên tắc”, “Công khai hơn nữa”, “dân chủ hơn nữa”, “CNXH hơn nữa”…
Mùa xuân năm 1988, bắt đầu những cuộc hội thảo xét lại, phê phán Xtalin. Tháng 12 năm ấy, Gorbachev công khai “khuyến khích các giá trị phổ quát của con người”, đồng nghĩa với xét lại chủ nghĩa Mác – Lê nin.
Các Mác từng viết: “Những tư tưởng... chiếm lĩnh ý nghĩ của chúng ta, bắt lòng tin tưởng của chúng ta phục tùng và được lý trí cột chặt lương tâm của chúng ta vào chúng - đó là những sợi dây ràng buộc mà người ta không thể bớt ra được nếu không xé nát trái tim mình” (C.Mác - Ph.Ăngghen Toàn tập, NxbCTQG, 1995. T.l,tr.l73) .
Nhưng sự suy thoái tư tưởng chính trị có thể khiến người ta dứt bỏ tất cả. Mác cũng cảnh báo: “Sự ngu dốt là sức mạnh ma quỷ và chúng ta lo rằng nó sẽ còn là nguyên nhân của nhiều bi kịch khác nữa". (C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, Nxb CTQG, 1995.T.l, tr.167). Song với Đảng Cộng sản Liên Xô, người ta đã coi thường công tác phát triển lý luận, thậm chí lợi dụng nó để “xoay trục” ý thức hệ.
Hội nghị lần thứ XIX Đang Cộng sản Liên Xô họp năm 1988 theo sáng kiến của cá nhân Gorbachev đã “đem lại điều tốt, đã “bật đèn xanh” cho cải cách (cải tổ) hệ thống chính trị, đã làm tan rã và phá vỡ cả nền tảng tư tưởng của Đảng.
Khi hệ tư tưởng, hoạt động, lịch sử của Đảng cộng sản Liên Xô đã bị xét lại, xuyên tạc, bị bóp méo một cách kinh khủng, khi hàng triệu người cộng sản và những người cùng chí hướng với họ lâm vào tình trạng của những người mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm thì những kẻ men-sê- vích và đồng bọn không cần phải thông minh và khó khăn nhiều để kết liễu Đảng Cộng sản Liên Xô.
Sự suy thoái về tư tưởng chính trị đã lên đến đỉnh điểm khi ở nhiều cuộc mít tinh và trên báo chí, người ta công khai các khẩu hiệu “Vì các Xô Viết không có cộng sản”, “tự do cho kinh doanh cá thể”, “không nên sợ có những người giàu và người nghèo”, “Hãy để cho con người kiếm tiền bằng mọi giá”, “Đả đảo Đảng Cộng sản Liên Xô”…Thậm chí, người ta coi “CNXH là một trạng thái phản tự nhiên của xã hội”, “chủ nghĩa Mác – Lê nin là “một dạng của chủ nghĩa phát xít”(!?).
Một nhà nghiên cứu Trung Quốc sau này đã hệ thống lại sự suy thoái về tư tưởng chính trị:Thời kỳ Gorbachev cầm quyền (năm 1985 - 1991), ở đại hội XXVII ông ta nêu ra: Tác phong của Đảng nhất thiết phải mưu cầu chân thật, phải dân chủ hóa trong việc quản lý, mở rộng tính công khai của Đảng và nhà nước.
Từ hội nghị tháng giêng năm 1987 đến hội nghị lần thứ 19 vào tháng 6-1988, ông ta đưa ra lý luận và quan điểm “CNXH dân chủ nhân đạo”, “tư duy mới”. Nhấn mạnh “tính công khai”, “thuyết đa nguyên” XHCN. Từ hội nghị lần thứ 19 năm 1988 đến năm 1991, ông ta đã hoàn toàn thay đổi lý luận và đường lối trước kia: nêu ra: tòa cao ốc của Liên Xô cần cải tạo và xây dựng lại hoàn toàn; ngày 6-1-1989, ông ta gọi cải tổ là một cuộc cách mạng; các nước không can thiệp vào nội chính của nhau, “tư duy chính trị mới là đặt giá trị chung của nhân loại lên hàng đầu”.
Ngày 24-11-1989, nói chuyện với Tổng biên tập “Báo sự thật”, ông ta chỉ rõ: “Chức năng của Đảng không phải là lực lượng lãnh đạo, mà là người tiên phong của xã hội, hiện nay sẽ lấy nó làm cương lĩnh chính trị mới để xác đinh lại, ... “không thể dừng lại trong sự giải thích hạn hẹp của chủ nghĩa Mác, ... chủ nghĩa Mác chỉ là trường phái triết học của các mô hình hành chính độc tài chuyển sang mô hình chủ nghĩa dân chủ”.
Ngày 3-11-1990, ông ta tán thành Liên Xô thực hành chế độ đa đảng, nhận thức lại nguyên tắc chế độ tập trung dân chủ. Tháng 7 năm 1990, trong báo cáo chính trị của Đại hội XXVIII ông ta xác định: “Đảng Cộng sản hôm nay là tổ chức chính - dân, có tác dụng của đảng nghị viện”. Tháng 8-1991, Gorbachev từ chức Tổng bí thư, tuyên bố giải tán Đảng Cộng sản Liên Xô, ngừng hoạt động của Đảng trong quân đội, cơ quan nhà nước…
Theo QĐND