"O du kích nhỏ giương cao súng
Thằng Mỹ lênh khênh bước cúi đầu"
Từ ngày 2 tháng 3 năm 1965, Không quân xâm lược Mỹ bắt đầu mở Chiến dịch Sấm Rền với mục tiêu dùng ưu thế áp đảo về không quân để phá hủy cơ sở hạ tầng của miền Bắc Việt Nam nhằm cứu vãn tình thế cuộc chiến xâm lược ở miền Nam Việt Nam.
Trong chiến dịch kéo dài 3 năm này, Không quân Mỹ và Không lực Ngụy Việt Nam Cộng hòa đã sử dụng một lượng bom đạn khổng lồ dội xuống lãnh thổ Việt Nam tuy nhiên họ đã vấp phải sự kháng cự quyết liệt từ phía quân đội và nhân dân miền Bắc Việt Nam.
Ngày 20 tháng 9 năm 1965 vào khoảng 9 giờ sáng, nữ dân quân Nguyễn Thị Kim Lai, nhận được tin một nhóm máy bay F4H tấn công bắn phá cầu Đá Lậu thuộc thị trấn Hương Khê tỉnh Hà Tĩnh. Một chiếc trong tốp máy bay này đã bị dân quân tự vệ Hà Tĩnh bắn rơi, họ nhận thấy rằng viên phi công của chiếc F4 đã kịp nhảy dù thoát vì vậy một chiến dịch vây bắt viên phi công này lập tức được triển khai.
Cuối cùng thì trong đêm ngày 20, chị Lai đã phát hiện viên phi công Mỹ có tên William Andrew Robinson đang vướng trong bộ dây dù, lập tức chị bắn súng gọi đồng đội đến hỗ trợ và cũng chính chị được cử áp giải viên phi công Mỹ.
Theo chị Lai, lúc đó chị chỉ cao 1 mét 47, nặng 37 kg trong khi Robinson cao tới 2 mét 2 và nặng 125 kg. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phan Thoan đã chụp được tấm hình này, lúc đầu tác giả đặt tên cho bức ảnh là Uy thế không lực Hoa Kỳ và về sau bức ảnh có những cái tên khác nhau như O du kích nhỏ, Giải giặc lái Mỹ hay O du kích nhỏ và tên giặc lái Mỹ.